کاروانسرای سعدالسلطنه قزوین که آنرا با نام هایی مانند ( بازار سعدالسلطنه ) و یا ( سرای سعدالسلطنه ) نیز می‌شناسند. این کاروانسرا در دوره‌ی ناصرالدین قاجار و توسط فرماندار شهر قزوین یعنی سعدالسلطنه ساخته شد. برخی ها سرای سعدالسلطنه را با بازار قزوین اشتباه می‌گیرند ، درصورتی که سرای سعدالسلطنه نزدیک به بازار قزوین و بخشی از آن است. کاروانسرای سعدالسلطنه قزوین ، بزرگترین کاروان سرای سرپوشیده‌ی جهان محسوب می‌شود. وسعت آن بالغ بر 7 هکتار می‌باشد و 400 حجره داشت. که با همت معمارانی از اصفهان و قزوین در سال 1274 هجری شمسی ساخته شد.
کاروانسرای سعدالسلطنه ( Sad al-Saltaneh ) در زمان خود دارای :
- چندین حمام
- سرا
- تیمچه
- مسجد
- چایخانه
- چهارسوق
- راسته
- شترخانه
بوده است.
نقش کاروانسرای سعدالسلطنه
در گذشته سرای سعدالسلطنه به عنوان یک مکان تجارتی محسوب می‌شد. این نقش تا قبل از جنگ جهانی اول همینطور بر عهده‌ی این سرا بوده است که بعد از فروپاشی سلطنت تزار روسیه موقعیت خود را از دست داد. بعد از آن تاریخ برخی از حجره‌های کاروانسرای سعدالسلطنه به صورت آزاد اداره می‌شد و حتی برخی از حجره ها به انبار تبدیل شد.
تا قبل از بازسازی و مرمت کاروان سرای سعدالسلطنه قسمت هایی از آن به عنوان :
- کارخانه آرد
- کارخانه تولید کشمش
- کارگاه فرشبافی
- کارگاه چرم سازی و دباغی
- کارگاه تولید کفش
- انبار چوب
مورد استفاده قرار می‌گرفت.
و حتی تا همین اواخر اهالی قزوین آنجا را بازار چوب نیز می‌نامیدند.
ساختار کاروانسرا
زیبا ترین قسمت کاروانسرای سعدالسلطنه ( Sad al-Saltaneh ) چهار سوق می‌باشد. که در بالای آن گنبد بزرگ کاشی کاری شده‌ای وجود دارد. سقف این قسمت به صورت پنجره‌های مشبک ساخته شده است که خیابان را به حیاط اصلی سرای سعدالسلطنه متصل میکند. درب اصلی ورودی این سازه به صورت هشتی مقرنس کاری شده ، و با کاشی و آجر تزئین شده است . در کاروانسرای سعدالسلطنه دو راهروی اصلی به نام های ( دالان قیصریه ) و ( دالان قهرمانی ) وجود دارد. همچنین این کاروان سرا در بخش غربی به بازار قزوین وصل می‌گردد.
بازسازی سرای سعدالسلطنه
در سال 1388 کاروانسرای سعدالسلطنه توسط شهرداری قزوین و سازمان میراث فرهنگی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. این بنا پس از بازسازی از حالت انبار و کاروانسرا به حالت بازار در آمد و نام آنرا به بازار سعدالسلطنه تغییر دادند. در گالری زیر می‌توانید عکس‌هایی از قبل از بازسازی سرای سعدالسلطنه را مشاهده کنید
از جمله عملیاتی که برای بازسازی بازار سعدالسلطنه صورت گرفت : احیا‌ی حجره‌ها و مغازه ها ، سنگ فرش کردن بازار ، ترمیم قسمت های تخریب شده ، کاشی کاری ، رونق بخش توریستی و گردشگری و… بودند. برای جذب گردشگران در بازار سعدالسلطنه ، رستوران و کافه های متعددی شکل گرفت. مغازه‌های عکاسی ، سوغات فروشی ، صنایع دستی نیز در این بازار ایجاد شد.
آدرس کاروانسرای سعدالسلطنه قزوین
بازار سعدالسلطنه قزوین آدرس سر راستی دارد و به محض ورود به شهر قزوین ازهر کسی که سوال کنید به راحتی شما را راهنمایی میکند. اما به صورت پستی آدرس آن: قزوین – خیابان امام خمینی – سرای تاریخی سعدالسلطنه
منبع : کاروانسرای سعدالسلطنه
